Bước tới nội dung

Văn hóa phản kháng của thập niên 1960

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Dấu hiệu Hòa Bình, được thiết kế và dùng đầu tiên ở Vương quốc Anh bởi tổ chức Campaign for Nuclear Disarmament (Vận động từ bỏ vũ khí hạt nhân), sau này trở thành đồng nghĩa với chống đối chiến tranh Việt Nam.[1][2]

Văn hoá phản kháng của thập niên 1960 đề cập đến một hiện tượng văn hoá chống lại giới thống trị được phát triển đầu tiên ở Vương quốc Anh và Hoa Kỳ và sau đó lan rộng ra khắp các nước phương Tây vào đầu những năm 1960 cho tới giữa những năm 1970, với Luân Đôn, New York, và San Francisco là những nơi sinh sôi nảy nở của hoạt động văn hoá phản kháng ban đầu. Toàn bộ phong trào đã tăng lên khi Phong trào Quyền của Công dân (1954–1968) tiếp tục phát triển, và sau đó trở thành cuộc cách mạng với việc mở rộng sự can thiệp quân sự rộng lớn của chính phủ Hoa Kỳ tại Việt Nam.[3][4][5] Khi những năm 1960 tiến triển, căng thẳng xã hội lan rộng cũng được phát triển liên quan đến các vấn đề khác và có xu hướng chảy dọc theo các đường dây thế hệ về tình dục của con người, quyền của phụ nữ, các cách thức truyền thống về uy quyền, thử nghiệm các loại thuốc ảnh hưởng thần kinh, và các diễn giải khác nhau về Giấc mơ Mỹ. Nhiều phong trào quan trọng liên quan đến những vấn đề này đã được sinh ra hoặc tiến triển trong văn hoá phản kháng của những năm 1960.[6]

Khi thời kỳ tiến triển, các hình thức văn hoá mới và một nền văn hóa ngoài lề năng động chào mừng những cuộc thử nghiệm, những hiện thân hiện đại của chủ nghĩa Bohemian, sự nổi lên của hippie và các lối sống khác xuất hiện. Sự sáng tạo này đặc biệt nổi bật trong các tác phẩm của các ban nhạc Anh xâm nhập vào Mỹ như The Beatles, và các nhà làm phim có các tác phẩm ít bị hạn chế bởi kiểm duyệt. Ngoài phong trào Beatles, nhiều nghệ sĩ sáng tạo khác, các tác giả và nhà tư tưởng, trong và xuyên qua nhiều lĩnh vực, giúp xác định phong trào phản kháng.

Một số yếu tố phân biệt văn hoá phản kháng của những năm 1960 từ những phong trào chống độc tài của các thời kỳ trước đó. Thế hệ "bùng nổ trẻ em" sau chiến tranh thế giới thứ hai [7][8] đã tạo ra một số lượng lớn chưa từng thấy những người trẻ tuổi chưa từng bị ảnh hưởng như là những người tham gia tiềm năng trong việc xem xét lại hướng đi của xã hội ở Hoa Kỳ và các xã hội dân chủ khác[9]. Sự giàu có sau chiến tranh đã cho phép nhiều người thuộc thế hệ văn hóa phản kháng phát triển vượt xa sự tập trung vào việc cung cấp những nhu cầu vật chất cần thiết cho sự sống mà đã làm cho những bậc cha mẹ bận tâm đến trong thời kỳ suy thoái của họ[10]. Kỷ nguyên cũng đáng chú ý vì một phần đáng kể trong số các hành vi và nguyên nhân trong phạm vi một phong trào lớn hơn đã nhanh chóng được hòa nhập trong xã hội chủ đạo, đặc biệt ở Hoa Kỳ, mặc dù các đối tượng văn hóa phản kháng rõ ràng là chỉ chiếm thiểu số trong phạm vi dân số quốc gia của họ.[11][12]

Kỷ nguyên văn hoá phản kháng chủ yếu bắt đầu một cách nghiêm túc với vụ ám sát John F. Kennedy vào tháng 11 năm 1963. Nó nhập vào nền văn hoá phổ biến với việc chấm dứt sự tham gia chiến đấu của Mỹ ở Đông Nam Á và chấm dứt bắt lính vào năm 1973 và cuối cùng là việc từ chức của Tổng thống Richard Nixon vào tháng 8 năm 1974.

Theo nghĩa rộng nhất, văn hoá phản kháng trong thập niên 1960 tăng trưởng từ sự hợp lưu của con người, ý tưởng, sự kiện, các vấn đề, hoàn cảnh và những phát triển công nghệ mà đóng vai trò như các chất xúc tác xã hội và trí tuệ cho sự thay đổi đặc biệt nhanh chóng trong kỷ nguyên đó.

Bối cảnh

[sửa | sửa mã nguồn]
Một phần của loạt bài về
Thức thần

Địa chính trị hậu chiến

[sửa | sửa mã nguồn]
Thử bom hạt nhân dưới nước "Baker", Bikini Atoll, Thái Bình Dương, năm 1946

Chiến tranh Lạnh giữa các quốc gia cộng sản và các quốc gia tư bản liên quan đến gián điệp và chuẩn bị cho cuộc chiến giữa các quốc gia quyền lực,[13][14] cùng với sự can thiệp chính trị và quân sự của các quốc gia quyền lực trong các vấn đề nội bộ của các quốc gia kém phát triển hơn. Các kết quả thảm hại từ một số hoạt động này đã tạo ra khung cảnh cho sự vỡ mộng với và không tin tưởng vào các chính phủ sau chiến tranh.[15] Các ví dụ bao gồm phản ứng Liên Xô (USSR) khắc nghiệt đối với những cuộc nổi dậy chống cộng, như Cuộc Cách mạng Hungary năm 1956 và mùa xuân Praha của Tiệp Khắc năm 1968, và Sự kiện Vịnh Con Lợn vào năm 1961. Tại Hoa Kỳ, Sự lừa dối ban đầu của Tổng thống Dwight D. Eisenhower [16] về bản chất của sự cố U-2 năm 1960 đã dẫn đến việc chính phủ bị bắt gặp nói dối trắng trợn ở mức cao nhất và đóng góp vào bối cảnh ngày càng không tin tưởng vào quyền lực của nhiều người đến tuổi thành niên trong thời kỳ này.[17][18][19] Hiệp ước cấm thử nghiệm một phần chia rẽ giới thống trị ở nước Mỹ trong cả giới chính trị và quân sự.[20][21][22] Những bất đồng chính trị nội bộ liên quan đến các nghĩa vụ của hiệp định trong khu vực Đông Nam Á (SEATO), đặc biệt ở Việt Nam, và cuộc tranh luận về cách mà các cuộc nổi dậy cộng sản khác cần phải được đáp ứng, cũng tạo ra sự khác biệt về bất đồng chính kiến ​​trong cơ sở.[20][21][22] Ở Anh, vụ bê bối Profumo cũng liên quan đến các lãnh tụ cầm quyền bị bắt quả tang đang lừa dối, dẫn đến sự vỡ mộng và là chất xúc tác cho chủ nghĩa hành động tự do [23]. Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, đã đưa thế giới đến bờ vực thẳm của cuộc chiến tranh hạt nhân vào tháng 10 năm 1962, phần lớn là do sự phát ngôn và hành động mờ nhạt của Liên bang Xô viết [24][25]. Vụ ám sát Tổng thống Hoa Kỳ John F. Kennedy vào tháng 11 năm 1963, và các lý thuyết liên quan đến sự kiện này, đã làm giảm lòng tin vào chính phủ, trong số những người trẻ tuổi hơn.[26][27][28]

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Liungman, Carl (1991). Dictionary of Symbols. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. tr. 253. ISBN 0-87436-610-0.
  2. ^ Westcott, Kathryn (ngày 20 tháng 3 năm 2008). “World's best-known protest symbol turns 50”. bbc.co.uk. BBC. Truy cập ngày 10 tháng 6 năm 2014.
  3. ^ Hirsch, E. D. (1993). The Dictionary of Cultural Literacy. Houghton Mifflin. ISBN 978-0-395-65597-9. p. 419. "Members of a cultural protest that began in the U.S. in the 1960s and affected Europe before fading in the 1970s ... fundamentally a cultural rather than a political protest."
  4. ^ Anderson, Terry H. (1995). The Movement and the Sixties. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-510457-8.
  5. ^ Landis, Judson R. biên tập (1973). Current Perspectives on Social Problems . Belmont, California: Wadsworth Publishing Co. tr. 2. ISBN 0-534-00289-7. Culture is the "social heritage" of society. It includes the complex set of learned and shared beliefs, customs, skills, habits, traditions, and knowledge common to the members of society. Within a culture, there may be subcultures made up of specific groups that are somewhat separate from the rest of society because of distinct traits, beliefs, or interests.
  6. ^ “Counterculture” (PDF). saylor.
  7. ^ “Birth Rate Chart” (GIF). CNN. CNN. ngày 11 tháng 8 năm 2011. Annotated Chart of 20th Century US Birth Rates
  8. ^ “Baby Boom population - U.S. Census Bureau - USA and by state”. Boomerslife.org. Truy cập ngày 9 tháng 6 năm 2009.
  9. ^ Churney, Linda (1979). “Student Protest in the 1960s”. Yale-New Haven Teachers Institute: Curriculum Unit 79.02.03. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2014. This unit focuses on student protest in the 60s
  10. ^ Frank Kidner; Maria Bucur; Ralph Mathisen; Sally McKee; Theodore Weeks (ngày 27 tháng 12 năm 2007). Making Europe: People, Politics, and Culture, Volume II: Since 1550. Cengage Learning. tr. 831–. ISBN 0-618-00481-5.
  11. ^ Professor Joan Shelley Rubin; Professor Scott E. Casper (ngày 14 tháng 3 năm 2013). The Oxford Encyclopedia of American Cultural and Intellectual History. Oxford University Press. tr. 264–. ISBN 978-0-19-976435-8.
  12. ^ Roger Kimball (ngày 10 tháng 10 năm 2013). The Long March: How the Cultural Revolution of the 1960s Changed America. Encounter Books. tr. 82–. ISBN 978-1-59403-393-3.
  13. ^ Corera, Gordon (ngày 5 tháng 8 năm 2009). “How vital were Cold War spies?”. BBC. UK: BBC. The world of espionage lies at the heart of the mythology of the Cold War.
  14. ^ “Early Cold War Spies: The Espionage Trials That Shaped American Politics”. ngày 8 tháng 6 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2017. This is a review of the book of same name by John Ehrman, a winner of Studies in Intelligence Annual awards. At pub date, Ehrman was an officer in the CIA's Directorate of Intelligence
  15. ^ “Port Huron Statement of the Students for a Democratic Society, 1962”. Coursesa.matrix.msu.edu. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 7 năm 2009. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2009.
  16. ^ Kessler, Glenn. “Presidential deceptions – and their consequences (video)”. washingtonpost.com. The Washington Post. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2014.
  17. ^ Frum, David (2000). How We Got Here: The '70s. New York, New York: Basic Books. p. 27. ISBN 978-0-465-04195-4
  18. ^ “Avalon Project - The U-2 Incident 1960”. Avalon.law.yale.edu. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2009.
  19. ^ “Foreign Relations of the United States, 1958–1960, Volume X, Part 1, Eastern Europe Region, Soviet Union, Cyprus May–July 1960: The U–2 Airplane Incident”. history.state.gov. US Department of State. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2014.
  20. ^ a b CTBTO. “1955–62: From peace movement to missile crisis”. Comprehensive Test Ban Treaty Organization. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2014. The international Peace Movement played an essential role throughout the Cold War in keeping the public informed on issues of disarmament and pressuring governments to negotiate arms control treaties
  21. ^ a b CTBTO. “1963–77: Limits on nuclear testing”. Comprehensive Test Ban Treaty Organization. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2014. 1963–77: Limits on nuclear testing
  22. ^ a b “Of Treaties & Togas”. TIME. ngày 30 tháng 8 năm 1963. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2009.
  23. ^ Bill Fawcett (ngày 4 tháng 12 năm 2012). Trust Me, I Know What I'm Doing: 100 More Mistakes That Lost Elections, Ended Empires, and Made the World What It Is Today. Penguin Group US. tr. 294–. ISBN 978-1-101-61352-8.
  24. ^ Hansen, James. “Soviet Deception in the Cuban Missile Crisis” (PDF). Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 9 năm 2010. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2014. Learning from the past
  25. ^ Dobbs, Michael. “Cuban Missile Crisis (Times Topics)”. The New York Times. New York, NY, US. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2014. (JFK's) first reaction on hearing the news from National Security Adviser McGeorge Bundy was to accuse the Soviet leader Nikita S. Khrushchev of a double-cross
  26. ^ “ngày 18 tháng 10 năm 2013 Public Trust in Government: 1958–2013” (Thông cáo báo chí). Pew Charitable Trusts. www.people-press.org. ngày 18 tháng 10 năm 2013. Sources: Pew Research Center, National Election Studies, Gallup, ABC/Washington Post, CBS/New York Times, and CNN Polls. From 1976 to 2010 the trend line represents a three-survey moving average. For party analysis, selected datasets obtained from searches of the iPOLL Databank provided by the Roper Center for Public Opinion Research, University of Connecticut
  27. ^ “American Experience | Oswald's Ghost”. PBS. ngày 22 tháng 11 năm 1963. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2009.
  28. ^ “Report of the President's Commission on the Assassination of President Kennedy”. www.archives.gov. US Government. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2014. JFK Assassination Records

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Văn_hóa_phản_kháng_của_thập_niên_1960&oldid=71106112”